Priprema pacijenta za davanje uzorka krvi Kako bi vaši laboratorijski rezultati bili pouzdani, neophodno je da se adekvatno pripremite i uputite u procedure pripreme prije davanja uzorka krvi na analizu. Naša uloga je da vam pomognemo u tome.

5 važnih pravila kod priprema pacijenta za davanje uzorka krvi

12 sati od uzimanja posljednjeg obroka je potrebno da protekne prije odlaska u laboratorijui davanja uzorka krvi za analizu.

24h prije uzorkovanja izbegavati intenzivnu fizičku aktivnost;

1 sat prije uzorkovanja krvi bez cigareta;

Preporuka je da se vađenje krvi obavi u jutarnjim časovima do 7h – 10h;

Informišite stučno lice na prijemu o upotrebi insulinskih preparata, lijekova i dijetetskih proizvoda i dr. lijekova.

Odgovori na najčešća pitanja vezana za pripremu kod davanja uzorka krvi

Da li smijem da jedem prije uzorkovanja krvi?

Uzimanje uzorka krvi je za većinu analiza ujutru, na prazan stomak, nakon što je proteklo 12 sati od uzimanja posljednjeg obroka.

Ovo je neophodno zato što uzimanje hrane pred vađenje krvi dovodi po porasta koncentracije glukoze, holesterola, triglicerida, proteina, gvožđa i drugih metabolita.

Da li smijem da uzmem pred dolazak na uzorkovanje redovnu terapiju?

U cilju dobijanja vjerodostojnog rezultata obavezno informišite tehničara na prijemu laboratorije o terapiji koju koristite, jer ista može uticati na rezultate testiranja . Ovo se naročito odnosi na terapiju gvožđem, vitaminskim preparatima, hormonsku terapiju i dr.

Za pacijente koji su na oralnoj ANTIKOAGULANTNOJ TERAPIJI preporučuje se vađenje krvi u jutarnjim časovima prije uzimanja uobičajene terapije uz obaveznu konsultaciju sa ljekarom koji je propisao terapiju. Ovo važi i za pacijente koji su na bilo kojoj drugoj dugotrajnoj terapiji.

Bez intenzivne fizičke aktivnosti dan prije i neposredno prije uzorkovanja Dan prije vađenja krvi trebalo bi izbjegavati veću fizičku aktivnost, zato što utiče na povećanje nivoa pojedinih enzima (prije svega CK i LDH).

Davanje uzorka za određivanje parametara prolaktin, kortizol, ACTH, kateholamini mora izvesti u stanju potpune relaksacije i mirovanja u periodu od 20-30 minuta. Ovo su takođe parametri koji pokazuju izrazito dnevno variranje, te vrijeme i profil za vađenje krvi i njihovo određivanje treba da odredi vaš ordinirajući lekar.

Koliko vode smijem da popijem prije vađenja krvi?

Ako budete dobro hidrirani, laborantu koji vrši uzorkovanje, olakšaćete pronalazak vene, koju će biti istovremeno i lakše pronaći i pristupiti joj.

Idealno bi bilo da počnite da pijete više tečnosti dan ili dva prije vađenja krvi. Prevelike količine tečnosti nisu potrebne. Većinom se preporučuje da odrasla osoba unesete oko 2l vode dnevno za dobro zdravlje, što je dovoljno za uzimanje uzorka krvi.

Šta mogu da očekujem tokom postupka uzorkovanja krvi?

Krv se izvlači iz vene, obično iz vaše ruke. Prije nego što je igla ubačena, elastična traka oko nadlaktice pomaže da se vene na toj ruci napune krvlju, a mjesto uboda se očisti antiseptikom.

Nakon umetanja igle, mala količina krvi se sakuplja u bočicu ili špric. Nadvezica se zatim ukloni da bi se obnovila cirkulacija, a krv i dalje teče u bočicu. Jednom kada se sakupi dovoljno krvi, igla se uklanja i mesto uboda se prekriva komadom sterilne vate uz pritisak na mjesto uboda.

Ovaj relativno bezbolan postupak uzimanja uzorka krvi obično traje svega nekoliko minuta.

Preporuka je da se nakon uzorkovanja krvi ruka drži ispružena narednih 3-5 minuta uz pritisak palca na mesto uboda, kako bi se uspešno zaustavilo krvarenje i izbeglo stvaranje modrice na mjestu uboda.

Opšte informacije o OGTT testu

Test opterećenja glukozom se izvodi u laboratoriji, u trajanju od 120 -180 minuta (u zavisnosti od protokola koji je zahtijevao lekar).

Za izvođenje testa opterećenja glukozom OGTT test potrebno je ponjeti glukozu u količini koju je ljekar prepisao (uobičajno 75 g ili 100g glukoze). Glukozu kupiti u apoteci i doći u laboratoriju u 7:30 h.

Neophodno u laboratoriju donjeti uput lekara (preporuku za izvođenje testa) sa naznačenim instrukcijama o količini glukoze i vremenskom intervalu u kojem se glukoza prati.

Priprema pacijenta za test opterećenja glukozom prije testa osoba treba da obavlja uobičajene fizičke aktivnosti; da je na uobičajenoj ishrani;

4 dana prije izvođenja testa pacijent ne treba (samo uz dogovor sa izabranim lekarom) da uzima lekove koji utiču na metabolizam glukoze. Po mogućnosti, ako je na terapiji kortikosteroidima ili diureticima, prekinuti sa terapijom;

test se ne izvodi ukoliko pacijent ima infekciju, težu bolest ili trauma; test se ne izvodi 3 dana prije i 3 dana poslije menstrualnog ciklusa prije testa osoba treba da gladuje najviše 10 sati ( tj posle 22h ne unositi hranu i napitke). Od pića je moguća samo obična vode. osoba ne smije da puši, pije i jede za vreme izvođenja testa; u toku izvođenja testa osoba mora da miruje.

Tok testa opterećenja glukozom

Izvođenje testa počinje ujutro najkasnije do 8h uzimanjem prvog nultog uzorka krvi. Prvim uzorkovanjem se određuje nivo glukoze našte (nakon 10 sati gladovanja).

Pacijent potom popije 75 g rastvorene glukoze u čaši vode (oko 300 ml). Rastvorenu glukozu u vodi popiti brzo u malim gutljajima. Kada dođe do začeća, ukoliko se sumnja na gestacijski dijabetes, OGTT se radi sa 100 g glukoze.

Test traje 2 ili 3 sata (zavisi od zahteva ljekara). Mjeri se koncentracija glukoze u krvi u određenim vremenskim razmacima, nakon ispijanja rastvorene glukoze. U vremenu: 0 min, 30, 60, 90 i 120 (180) min. Kada dođe do začeća – u vremenu: 0 min, 30 min, 60 min, 120 min, (180 min O’Sullivan kriterijumi).

Nakon završenog testa, preporučuje se uobičajen obrok. Napomena: Tečnost koju treba brzo popiti je izuzetno slatka, te se kod nekih osoba dešava da izazove mučninu i povraćanje. U tom slučaju test se mora ponoviti.

Poštovani pacijenti,

Kako bi Vaši laboratorijski rezultati bili pouzdani neophodno je da se adekvatno pripremite i uputite u procedure pravilnog sakupljanja, čuvanja određenih vrsta uzoraka. Naša uloga je da Vam pomognemo u tome!

Prije izvođenja izdisajnog testa trebalo bi konsultovati ordinirajućeg doktora, koji bi shodno istoriji bolesti i individualnim karakteristikama, mogao modifikovati dole navedeni protokol.

Pacijent NE SMIJE ništa da jede i da pije najmanje 6h prije izvođenja testa. Najbolje je test izvoditi ujutru, kada pacijent ne uzima hranu u toku noći i za doručak. BEZ jutarnjeg pranja zuba! Pacijentima sa dijabetesom je dozvoljen lak obrok (npr. tost i čaj).

Test se radi najmanje 4 nedelje nakon prestanka uzimanja antibiotika, odnosno 2 nedelje od prestanka uzimanja lekova za smanjenje lučenja želudačne kiseline: inhibitora protonske pumpe (Omeprol, Controloc, Lanzul, Nexium) i H2 blokatora (Ranisan, Ranital, Ranitidin, Famotidin). Pacijenti na nekoj hroničnoj terapiji svoje lijekove treba da uzmu nakon testa.

Izdisajni test mogu raditi trudnice i doilje.

Testiranje se jedino ne preporučuje kod osoba sa djelimičnom gastrektomijom, a kod osoba mlađih od 18 godina se može raditi jedino uz izričitu preporuku ljekara.

Vrijeme koje je potrebno provesti u laboratoriji u toku izvođenja testa je oko 30 minuta!

Priprema pacijenata za mikrobiološka ispitivanja / analize

Urinokulturu

Ispitivanje hlamidije, mikoplazme ili ureaplazme u urinu

Bris ždrijela (grla)

Bris nosa

Brisa grla i nosa deci

Ispljuvak (sputum)

Uretralni bris

Perianalni otisak

Priprema pacijenta za mikrobiološka ispitivanja je od posebnog značaja, jer može bitno uticati na rezultat ispitivanja.

Sve uzorke mikrobiološka ispitivanja treba uzimati prije započinjanja antibiotske terapije ili nekoliko dana (najmanje 48 sati) po prestanku primjene antibiotika.

Urinokultura

Urinokultura je najčešća analiza u mikrobiologiji.

Priprema za davanje urina za urinokulturu, naročito značajna kod žena i male djece.

Potrebno je oprati spoljne genitalije mlakom vodom i sapunom, tako da mlaz ide od napred prema nazad. Zatim osušiti kožu čistim peškirom ili papirnim ubrusom, bez mazanja bilo kakvih krema.

Priprema za davanje urina za urinokulturu kod muškaraca takodje podrazumijeva pranje genitalija mlakom vodom i sapunom. Naročito kod djece treba obratiti pažnju da se vrati koža prepucijuma i onda opere okolina uretre.

Budući da prvi mlaz urina praktično spira bakterije sa kože i bakterijsku floru uretre, u sterilnu posudu uzima se isključivo srednji mlaz, pri čemu je dovoljno čašicu napuniti do jedne trećine njene zapremine.

Prilikom sakupljanja urina u urikult, potrebno je prvo napuniti posudu urinom, a zatim uroniti hranljive podloge u urin, izvaditi ih poslije nekoliko sekundi, odliti sav urin iz posude, pa vratiti podloge u posudu i zatvoriti je poklopcem.

Kod djece je takodje poželjno obezbjediti uslove da mokre direktno u sterilnu posudu, ali ako to nije moguće, takodje treba obaviti higijenu spoljnih genitalija staviti kesicu i kontrolisati kada je djete mokrilo. Tada treba skinuti kesicu i donijeti je u laboratoriju.

Kad god je moguće, uzorak urina treba dati ujutru – prvi jutarnji uri, tako da u toku noći pacijent ne urinira prije nego što da uzorak.

S obzirom da je urin dobra hranljiva podloga za razvoj bakterija, treba ga što prije dostaviti u laboratoriju ili držati u frižideru do donošenja u laboratoriju.

Ukoliko higijena spoljnih genitalija nije dobro obavljena ili ako je urin dugo stajao na sobnoj temperaturi u kulturi će se pojaviti veliki broj miješanih bakterija kožne, vaginalne ili crijevne flore.

Ispitivanje hlamidije, mikoplazme ili ureaplazme u urinu Za ispitivanje prisustva hlamidije, mikoplazme ili ureaplazme u urinu potrebno je dati prvi mlaz (prvog jutarnjeg urina) koji obično pokupi epitelne ćelije iz uretre u kojima se nalaze ovi mikroorganizmi.

Ovo se prije svega odnosi na muškarce, pošto se ženama za izolaciju ovih mikroorganizama uzima cervikalni bris.

Bris ždrijela (grla)

Bris ždrijela (grla) treba uzeti ujutru, prije pranja zuba i unošenja hrane ili vode. Ukoliko se mora uzeti u toku dana, potrebno je da prođe bar 2h od posljednjeg uzimanja hrane i pića..

Bris nosa

Bris nosa treba uzeti prije primene antibiotske terapije i truditi se da od posljednjeg ispiranja nosa prođe bar 3-4 sata. Najbolje bi bilo da se za mikrobiološki pregled sakupi sekret iz nosa, naročito ako je gust i obojen., jer to govori u prilog bakterijskoj infekciji, za razliku od providnog, vodenastog sekreta koji obično prati virusnu infeciju.

Brisa grla i nosa deci

Kod uzimanja brisa grla i nosa deci, roditelj treba dete da drži u krilu, jednu ruku da stavi preko obe njegove ruke, a drugu ruku da mu stavi na čelo i tako pridržava glavu dok mu stručno lice uzima briseve.

Ispljuvak (sputum)

Ispljuvak (sputum) za mikrobiolosku analizu najbolje je uzeti ujutru, prije uzimanja hrane ili ispiranja usta dezinfekcionim sredstvom i, naravno, prije započinjanja antibiotske terapije. Usta se prethodno isperu običnom vodom koja se izbaci, a zatim pacijent,iskašlje iz dubine što više sputuma u sterilnu posudu.

Uporedo sa analizom sputuma treba uraditi i bris usne šupljine. Postoje kriterijumi na osnovu kojih mikrobiolog posmatranjem uzorka pod mikroskopom zaključuje da li je uzorak adekvatan, odnosno da li je umjesto sekreta iz bronha data pljuvačka, a takav uzorak ne može dati validan rezultat, pa ga ne bi trebalo dalje obrađivati.

Uretralni brisevi

Kod sumnje na uretritis bilo da je izazvan bakterijama, hlamidijom, mikoplazmom ili ureaplazmom, uzima se uretralni bris i to ujutru prije mokrenja, a ako to nije moguće onda bilo kada u toku dana, ali tako da između posljednjeg mokrenja i uzimanja brisa prođe najmanje 2 sata.

Pacijent ne bi trebalo da urinira bar 1-2 h pre uzimanja brisa za Spermogram i spermokultu.

Za spermogram analizu neophodna je apstinencija u trajanju od 3-5 dana. Uzorak sperme se daje u laboratoriji ili se donosi u laboratoriju u specijalnim transportnim koferima na 37°C u roku od 20 minuta.

Za spermokulturu pacijent pre davanja uzorka sperme treba da urinira.

Perianalni otisak

Perianalni otisak se uzima selotejp trakom sa nabora čmara, pri čemu se pokupe jaja male dječje gliste, koje je ženka u toku noći tu položila.

Djete treba prethodno veče oprati, ali ne treba stavljati bilo kakve kreme niti talk, a ujutru uzorak uzeti pre nego što dete ima stolicu.

Priprema pacijenta za biohemijsku analizu uzorka urina i 24 urina

Analiza urina – prvi jutarnji urin

Za pregled urina neophodno je uzeti prvi jutarnji urin, nakon lične higijene (toaleta toplom vodom i sapunom) i to srednji mlaz, u sterilnu posudu za urin. Nakon mokrenja, važno je dostaviti uzorak u laboratoriju najkasnije u roku od dva sata. Uzorak čuvati na hladnom

Sakupljanje 24 h uzorka urina

Za sakupljanje uzorka 24h urina potrebno je dan prije uzorkovanja popiti 6 do 8 čaša vode (oko 1,5 L). Urin se sakuplja u čiste plastične boce.

Kod prvog jutarnjeg skupljanja urina, potrebno je kompletno isprazniti bešiku, odbaciti taj urin i zabilježiti vrijeme.

Dalje sakupljajti sve uzorke urina tokom dana i noći u plastičnu bocu.

Tačno 24 sata od početka sakupljanja, kompletno isprazniti bešiku i sav urin dodajti prethodnoj količini. Ovaj posljednji uzorak kompletira 24h urin.

Donijeti u laboratoriju što je moguće pre bocu sa cjelokupnom količinom urina.

Pojedine analize 24h urina zahtijevaju da se urin sakuplja uz dodatak konzervansa.

Neke od analize koje zahtijevaju dodavanje konzervansa pri sakupljanju prve porcije urina su:

5- HIAA, VMA

Adrenalin, noradrenalin, dopamin (kateholamini) 17- kortikosteroidi i 17- ketosteroidi

Metanefrin i normetanefri Za gore navedene analize bočicu konzervansa ćete dobiti u laboratoriji (prije sakupljanja urina).

Sa nadležnim ljekarom se treba dogovoriti oko prekida tekuće terapije (preporuka je da se jedan dan prije i na dan sakupljanja urina terapija ne uzima).

Ne bi trebalo jesti banane, ananas, avokado, lješnike, bademe i piti kafu.

Priprema pacijenata za analizu spermograma

Svetska zdravstvena organizacija (SZO) je 2010. godine izdala peto izdanje laboratorijskog priručnika za izradu spermograma (WHO laboratory manual for the examination and processing of human semen) koji pored protokola sa striktnim pravilima kojih se treba pridržavati u analizi, sadrži i preporuke za pravilnu pripremu pacijenata za analizu spermograma.

Adekvatnom pripremom pacijenata i primenom preporučenih postupaka za analizu dobijaju se validni rezultati i klinički korisne informacije za procjenu prognoze fertiliteta, postavljenje dijagnoze infertiliteta, izbor odgovarajućih terapijskih opcija, kao i praćenje efekata terapije.

Primjenom ovih smernica obezbeđuje se standardizacija cjelokupnog postupka i dobijanje uporedivih rezultata.

Postupak za sakupljanje uzorka sperme

Postupak obuhvata slijedeće preporuke:

Potrebno je apstinirati 3-5 dana (apstinencija kraća od 2 dana nepovoljno utiče na broj spermatozoida, dok apstinencija duža od 5 dana nepovoljno utiče na njihovu pokretljivost);

Tokom perioda apstinencije treba smanjiti, a ako je moguće potpuno isključiti, pušenje i uzimanje alkohola;

Pacijent treba prethodno, prije davanja uzorka, da urinira;

Neposredno pre davanja uzorka, uro-genitalnu oblast treba dobro oprati vodom i osušiti;

Uzorak treba sakupiti u sterilnu posudu sa što širim otvorom (najbolje je koristiti sterilnu bočicu za urin);

Voditi računa da se sakupi celokupna količina uzorka (nepotpuno sakupljen uzorak utiče nepovoljno na rezultate analize; dobijaju se niže vrijednosti zapremine ejakulata i broja spermatozoida);

Važno je zabilježiti tačno vrijeme uzorkovanja (odustvo informacije o tačnom vremenu uzorkovanja onemogućava određivanje vremena likvefakcije);

Uzorak je najbolje dati neposredno u laboratoriji, gde postoje uslovi za adekvatno čuvanje uzorka na 37°C,

Od momenta sakupljanja do donošenja u laboratoriju, uzorak je potrebno čuvati na temperaturi tijela, tako što se bočica sa uzorkom drži direktno uz kožu, najbolje ispod pazuha ili do stomaka (neadekvatno transportovan uzorak nepovoljno utiče na pokretljivost i vitalnost spermatozoida),

Upozorenja: Ne sakupljati uzorak tokom seksualnog odnosa metodom prekida odnosa prije vrhunca (može doći do gubitka značajne količine uzorka i kontaminacije tjelesnim tečnostima partnerke), niti korišćenjem prezervativa (sadrže spermicide koji nepovoljno utiču na pokretljivost i vitalnost spermatozoida),

Analizu spermograma ne treba raditi u toku i najmanje 7 dana nakon akutnih infektivnih bolesti, naročito ako su praćene povišenom telesnom temperaturom (febrilna stanja) jer nepovoljno utiču na broj i kvalitet spermatozoida.

Prilikom davanja uzorka na analizu, značajno je napomenuti da li pacijent koristi lijekove i/ili suplemenate, naročito u slučaju kada se analiza spermograma vrši radi praćenja efikasnosti primenjene terapije.

FibroTest /FobroMax zahtijeva uzimanje uzorka krvi natašte, dakle, pacijent ne smije konzumirati nikakvu hranu 6-8 sati prije testiranja.

Ukoliko se testiranje vrši ujutru , poželjno je da se posti sa početkom od 22 h prethodne večeri ( izuzetak su pacijenti sa dijabetesom koji su na terapiji insulinom).

Pacijent ne smije konzumirati nikakvu tečnost najmanje 6-8 sati prije ispitivanja (uključujući vodu, čaj ili kafu ).

Testiranje se mora odložiti u slučaju da postoji inflamacija, odnosno bilo koji tip infekcije (stomatološkia, urinarna, plućna, prehlada ili grip, …).

Neki tretmani mogu uticati na rezultate testiranja FibroTest-om ili FibroMax testom

Iz tog razloga pacijent treba da obavesti ljekara ako koristi bilo koju terapiju (npr. hormonska terapija ili ribavirin).

Preporučuje se pacijentu da se ne testira tokom dugotrajne dijete ili posta. I u tom slučaju, trebalo bi da obavesti svog ljekara.

Situacije koje takođe mogu uticati na rezultat FibroTesta ili FibroMaxa su i: akutna hemoliza, akutni hepatitis, ekstrahepatična holestaza, akutno zapaljenje, hronična hemoliza ili Gilbert-ov sindrom.

Doktor mora biti upoznat u vezi sa prisustvom bilo kojeg od navedenih oboljenja. Tumačenja rezultata vršiti u skladu sa tim ili će testiranje biti odloženo.

Uzorkovanje za Papa test podrazumijeva uzimanje ćelija sa i iz grlica materice, putem brisa.

Da bi uzeti uzorak brisa bio adekvatan i kvalitetan ( što je preduslov za dobijanje validnih laboratorijskih rezultata) veoma je važno da se pravilno pripremite za uzorkovanje, u kućnim uslovima.

Poštujte ova jednostavna pravila:

Dvije večeri pre uzrokovanja ne treba koristiti vaginalne tablete (bilo koju vrstu vaginaleta pa i biljnih);

Ukoliko ste bili na konkretnoj terapiji pa dolazite na kontrolni pregled, od završetka primjene propisane terapije mora da prođe 72h;

Veče prije uzorkovanja ne vršiti unutrašnje ispiranje vagine; Bez seksualnih odnosa dan pre uzorkovanja ( tj u poslednjih 24h);

Uzimanje uzorka najbolje od 10 dana od početka ciklusa ( menstruacije); Jutro pred dolazak u laboratoriju, oprati genitalnu regiju blagim sapunom i toplom vodom, i obući čist veš.

Kako se uzima uzorak za Papa test?

Prije samog uzorkovanja brisa, pacijentkinji se uzimaju osnovni lični podaci: Ime i prezime, datum rođenja i način dostavljanja rezultata ( lično preuzimanje, putem mail-a ili putem aplikacije WEB rezultati).

Zatim se bilježe razlozi dolaska na uzorkovanje. Da li ste upućeni od strane svog lekara/ginekologa ili dolazite samoinicijativno zbog godišnjeg kontrolnog pregleda, prisutnih tegoba ili kontrolnog pregleda poslije terapije i sl.

Nakon toga ostavljamo vam prostora da se pripremite za postupak uzorkovanja ( oslobodite donji dio stomaka i vaginu), udobno se smjestite na ginekološku stolicu i opustite.

Pacijentkinja se za uzorkovanje briseva priprema na isti način kao i kod ginekološkog pregleda.

Neophodno je da pri uzimanju brisa opustite mišiće karlice, čime omogućavate jednostavno i nesmetano stavljanje sterilnog spekuluma ( plastičnog/metalnog umetka kojim se razmaknu zidovi vagine ) i napravi prostor da se lakše dođe do grlića i pravilno uzime bris.

Pomoću štapića se sa grlića polako sastružu ćelije i napravi razmaz. Dalja obrada se radi u patohistološkoj laboratoriji gde se i izdaje nalaz.

SAKUPLJANJE URINA ZA PEPTIDURIJU

Za pregled urina neophodno je uzeti prvi jutarnji urin (srednji mlaz) u standardnu bočicu za urin.

Dio urina iz bočice presuti u epruvetu koju ste dobili u laboratoriji, tačno do označene linije!

Ne prepunjavati epruvetu!

Epruvetu dobro zatvoriti i zajedno sa ostatkom urina u bočici dopremiti u laboratoriju.

SAKUPLJANJE UZORAKA SALIVE

10-15 minuta prije uzorkovanja salive (pljuvačke) pacijent ne treba da uzima hranu i piće, niti da puši. U tom periodu kontaminanti nestaju iz usne dublje gutanjem.

Sakupljanje salive se vrši u predhodno obilježenim epruvetama za uzorkovanje (salivetama), redom brojevima, kako se sakupljaju uzorci (1, 2 …).

Kada je pacijent spreman da počne sa prikupljanjem salive, ispere usta vodom za piće i ispljune je.

Ne treba kašljati jer uzorak posle kašljanja nije validan za rezultat

Pacijent popunjava salivetu sa pljuvačkom (do 2 mL). Ako se pojavi pjena prilikom sakupljanja treba je razbiti lupkanjem dna epruvete.

Uzorci koji imaju nedovoljno pljuvačke ne mogu da se analiziraju.

Po završenom sakupljanju uzorka, saliveta se dobro zatvori i vrati u kesicu.

Uzorke salive je potrebno zamrznuti ukoliko se ne donose odmah u laboratoriju.